Na naszej stronie korzystamy z cookies (ciasteczek) umożliwiających zapisywanie informacji na urządzeniu użytkownika. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności oraz opisem jak zablokować cookies. Kontynuując przeglądanie naszej strony wyrażasz zgodę na pozostawianie cookies zgodnie z Twoimi bieżącymi ustawieniami przeglądarki.

Zezwalaj

Stacja Radegast - pomnik zagłady łódzkiego getta

Inwestor:
Urząd Miasta Łodzi
Lata realizacji:
2004-2006
Program:
3 620 m2 powierzchni terenu 920 m2 powierzchni obiektów kubaturowych
Zespół autorski:
Czesław Bielecki, Maria Twardowska
Współpraca autorska:
Lenka Cederbaum, Marek Wiśniewski, Monika Rembikowska, Michal Cederbaum, Andrzej Budek, Jacek Ebert

Pomnik - stacja Radegast w Łodzi wpisuje się w aktualną debatę na temat Holokaustu i sposobów jego upamiętniania (Eisenman, Libeskind). Radegast, niepozorna stacja kolejowa na obrzeżach dzisiejszej Łodzi, którą codziennie mijają dziesiątki pociągów, dzięki realizacji Bieleckiego stała się nowym - symbolicznym miejscem na mapie historii powojennej Europy. Stąd, w 1944 roku odjechał ostatni transport z łódzkiego getta do Kulmhof am Ner i Auschwitz-Birkenau. Podupadły krajobraz łódzkich przedmieść i pasące się na okolicznych łąkach krowy, dla 140 tysięcy polskich, czeskich, niemieckich, austriackich, luksemburskich Żydów, oraz 5 tysięcy Cyganów, stały się ostatnią migawką życia.

Realizacja Bieleckiego organizuje zachowaną przestrzeń miejsca zagłady wokół kilku symbolicznych obiektów: Stacji Radegast, "wyciętej" z otaczającego ją pejzażu, z umieszczonymi przy rampie trzema bydlęcymi wagonami; Kolumny Pamięci, złamanej w połowie doryckiej kolumny i komina krematorium, wspólnego dla wielu kultur symbolu krańca życia, Tunelu Deportowanych, w którym dzisiejsi nomadzi zostają postawieni wobec tragizmu Historii i monumentalnych Macew z nazwami stacji Endlosung, zamykającymi jedyną z możliwych w tym miejscu, drogę ucieczki. Surowa, ascetyczna, także w doborze materiałów realizacja Bieleckiego (beton, rozbiórkowa cegła, skorodowane profile stalowe) skonfrontowana została z porażającym i uruchamiającym nasze emocje "nadmiarem znaczeń" pomnika-cmentarza-mauzoleum. Kroki widzów w Tunelu Deportowanych uruchamiają światła ukazujące w mroku listy ludzi wysłanych na śmierć. Wyrastająca ponad podmiejski pejzaż Kolumna Pamięci - komentuje Bielecki, wpisuje się w sylwetę miasta, jako stały i dramatycznie przecinający horyzont znak pamięci. Radegast Bieleckiego przypomina nam wszystkim, że wraz z wejściem Polski do Unii, Auschwitz-Birkenau, najtragiczniejsze świadectwo europejskiej Historii i największy cmentarz nowożytnej Europy, znalazło się w jej poszerzonych granicach.

• Film na temat stacji Radegast autorstwa Małgorzaty Burzyńskiej-Keller można zobaczyć tutaj >>>>>>>.

• Pomnik zagłady Łódzkiego getta - Stacja Radegast - został wybrany na okładke książki Martina Winestone'a „The Holocaust Sites of Europe."